Szyna relaksacyjna to jedno z najczęściej stosowanych narzędzi w leczeniu bruksizmu, przeciążenia stawów skroniowo-żuchwowych oraz napięć mięśniowych w obrębie twarzy i szyi. Choć sam proces wykonania szyny jest dość prosty – polega na pobraniu wycisków i wykonaniu indywidualnej nakładki na zęby – to pytanie, które zadaje sobie wielu pacjentów, brzmi: jak długo trzeba ją nosić, żeby przyniosła efekty?
Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, ponieważ czas stosowania szyny relaksacyjnej zależy od wielu czynników – od przyczyny jej noszenia, przez intensywność objawów, aż po reakcję organizmu na terapię. Niemniej jednak istnieją pewne ogólne zasady, które pozwalają określić ramy czasowe stosowania tego typu szyn.
Noszenie szyny – czy tylko na noc?
Większość pacjentów stosuje szynę relaksacyjną wyłącznie w nocy, ponieważ to właśnie wtedy dochodzi do mimowolnego zaciskania zębów lub ich zgrzytania. Nocne noszenie szyny chroni uzębienie przed nadmiernym ścieraniem, a także pomaga zredukować napięcia mięśniowe, które pojawiają się w wyniku długotrwałego stresu.
W niektórych przypadkach lekarz może zalecić również noszenie szyny w ciągu dnia – np. przez kilka godzin, jeśli napięcie mięśniowe występuje także w godzinach dziennych. Zdarza się to często u osób, które odczuwają ból szczęki lub głowy już rano, co może świadczyć o bardzo intensywnym bruksizmie.
Jak długo trwa terapia z użyciem szyny?
Czas terapii z wykorzystaniem szyny relaksacyjnej jest ściśle indywidualny. U niektórych pacjentów poprawa następuje już po kilku tygodniach regularnego noszenia szyny – napięcia mięśni się zmniejszają, ból ustępuje, zgrzytanie znika lub staje się znacznie rzadsze. U innych proces ten trwa miesiącami, a nawet latami.
Najczęściej zalecane jest stosowanie szyny przez okres od 3 do 6 miesięcy, a następnie ponowna ocena stanu pacjenta. W niektórych przypadkach – szczególnie jeśli bruksizm ma charakter przewlekły i jest silnie związany z długotrwałym stresem – konieczne może być stosowanie szyny nawet przez kilka lat, z okresowymi przerwami i kontrolami.
Dla wielu osób szyna relaksacyjna staje się elementem stałej profilaktyki – używana nie codziennie, lecz w okresach wzmożonego stresu lub gdy zaczynają się pierwsze objawy napięcia.
Objawy wskazujące na skuteczność terapii
Efektywność terapii z użyciem szyny relaksacyjnej można ocenić na podstawie kilku objawów:
-
Zmniejszenie lub ustąpienie bólu w obrębie szczęki, karku i głowy
-
Poprawa jakości snu
-
Redukcja napięcia mięśni twarzy
-
Brak śladów nadmiernego ścierania zębów
-
Mniejszy ból przy żuciu, ziewaniu lub mówieniu
Jeśli te objawy zanikają lub są znacznie słabsze, to znak, że szyna działa. W takiej sytuacji lekarz może zalecić stopniowe skracanie czasu noszenia, aż do całkowitego zaprzestania – lub przejścia na noszenie „okazyjne”, np. tylko w nocy i tylko w okresach silnego stresu.
Czy szynę trzeba wymieniać?
Szyny relaksacyjne, choć wykonane z trwałych materiałów, nie są wieczne. Przy intensywnym użytkowaniu – zwłaszcza jeśli pacjent silnie zgrzyta zębami – mogą ulec ścieraniu, odkształceniu lub pęknięciu. W zależności od materiału i intensywności użytkowania, szynę należy wymieniać co 1–2 lata, a czasem częściej.
Regularne wizyty kontrolne u stomatologa są niezbędne, by ocenić stan szyny, jej dopasowanie oraz skuteczność terapii. Czasem niewielkie zmiany w zgryzie lub ustawieniu szczęk mogą wymagać wykonania nowej szyny, nawet jeśli stara nie wykazuje uszkodzeń.
Zobacz: Leczenie bruksizmu w Dentistree
Czytaj też: Szyna relaksacyjna na górne czy dolne zęby – którą wybrać?
Czytaj też: Jak czyścić i dbać o szynę relaksacyjną?
