Czym zajmuje się chirurg w stomatologii
Chirurgia stomatologiczna obejmuje wiele różnorodnych zabiegów, od prostych ekstrakcji zębów po skomplikowane operacje w obrębie szczęk. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:
Ekstrakcje zębów
Najczęściej wykonywanym zabiegiem w ramach chirurgii stomatologicznej są ekstrakcje, czyli usunięcie zęba. Chociaż wiele zębów można usunąć w sposób prosty, niektóre wymagają bardziej zaawansowanych procedur chirurgicznych. Przyczyny ekstrakcji mogą być różne: zęby zniszczone przez próchnicę, nieprawidłowo rosnące zęby (np. ósemki, zwane potocznie zębami mądrości), złamania korzeni czy przewlekłe stany zapalne, które nie mogą być wyleczone innymi metodami.
Zabieg usunięcia zęba może być prosty, gdy dotyczy zęba w pełni wyrzniętego, lub bardziej skomplikowany, jeśli ząb jest zatrzymany w kości, czyli nie wyrósł prawidłowo, co często zdarza się w przypadku ósemek. W takim przypadku chirurg stomatologiczny wykonuje nacięcie w dziąśle, usuwa kość otaczającą ząb, a następnie delikatnie go wydobywa. Ekstrakcje chirurgiczne często wymagają zastosowania szwów w celu zamknięcia rany pooperacyjnej.
Chirurgia zębów mądrości
Zęby mądrości, czyli trzecie trzonowce, są często problematyczne ze względu na ograniczoną ilość miejsca w jamie ustnej, co powoduje, że wyrastają nieprawidłowo lub w ogóle nie wyrastają. Taki stan może prowadzić do bolesnych stanów zapalnych, infekcji, a także do nacisku na inne zęby, co może powodować ich przesuwanie się i deformacje w łuku zębowym. Usunięcie zębów mądrości, zwłaszcza gdy są zatrzymane w kości, to jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów w ramach chirurgii stomatologicznej.
Zobacz: Usuwanie zębów mądrości – ósemek
Chirurgia periodontologiczna
Choroby przyzębia, czyli tkanek otaczających zęby, są jedną z głównych przyczyn utraty zębów u dorosłych. Gdy zapalenie dziąseł przechodzi w bardziej zaawansowane stadium – zapalenie przyzębia – konieczne może być leczenie chirurgiczne. Chirurgia periodontologiczna obejmuje takie procedury, jak:
- Kiretaż zamknięty i otwarty – zabieg polegający na oczyszczeniu kieszeni przyzębnych z nagromadzonych bakterii i kamienia nazębnego. W bardziej zaawansowanych przypadkach kiretaż otwarty wymaga odsłonięcia dziąsła, aby uzyskać dostęp do głębszych warstw.
- Regeneracja tkanek – w przypadku dużych ubytków kostnych wokół zębów, chirurg może zastosować materiały kościozastępcze, które pomagają w odbudowie kości i stabilizacji zębów.
Resekcja wierzchołka korzenia
Resekcja wierzchołka korzenia, czyli apikoektomia, jest zabiegiem stosowanym w sytuacjach, gdy tradycyjne leczenie kanałowe (endodoncja) nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Polega na usunięciu wierzchołka korzenia zęba, a także zmienionej zapalnie tkanki otaczającej ten obszar. Zabieg ten pozwala na zachowanie zęba, który w innym przypadku musiałby być usunięty.
Chirurgia przedprotetyczna
Aby przygotować jamę ustną do założenia protez zębowych, często konieczne są zabiegi chirurgii stomatologicznej. Przykłady takich zabiegów to:
- Korekta wyrostka zębodołowego – usunięcie nadmiaru kości lub wygładzenie wyrostka kostnego, co pozwala na lepsze dopasowanie protezy.
- Podcinanie wędzidełek – wędzidełka to pasma tkanki, które mogą powodować ograniczenia ruchomości języka lub wargi, co może utrudniać prawidłowe funkcjonowanie jamy ustnej. Chirurgiczne podcięcie tych struktur może znacznie poprawić komfort pacjenta i umożliwić lepsze dopasowanie protez.
Implantologia stomatologiczna
Implantologia to dynamicznie rozwijająca się dziedzina chirurgii stomatologicznej, która polega na wszczepieniu implantów zębowych – tytanowych „śrub” zastępujących korzeń zęba – w celu odbudowy brakujących zębów. Implanty są osadzane bezpośrednio w kości, co zapewnia stabilność i trwałość, porównywalną do naturalnych zębów. Zabieg implantacji odbywa się w kilku etapach, w tym:
- Ocena kości – przed zabiegiem implantacji, chirurg stomatologiczny ocenia ilość i jakość kości w miejscu, gdzie ma być umieszczony implant. W niektórych przypadkach, jeśli kości jest za mało, konieczna może być augmentacja kości, czyli jej odbudowa.
- Wszczepienie implantu – po przygotowaniu kości, chirurg wprowadza implant w odpowiednie miejsce. Proces gojenia, czyli osteointegracji (zrastania się implantu z kością), trwa zazwyczaj kilka miesięcy, po czym można przystąpić do odbudowy protetycznej.
Zwiększanie objętości kości i augmentacja tkanek miękkich
Często przed wszczepieniem implantów lub w celu odbudowy struktur anatomicznych jamy ustnej konieczne jest zwiększenie ilości kości lub tkanek miękkich. Augmentacja kości, czyli przeszczep kości, polega na dodaniu materiału kościozastępczego w miejsce, gdzie kość zanikła, co pozwala na późniejsze wszczepienie implantów. Chirurg może również przeprowadzać zabiegi na tkankach miękkich, takie jak przeszczep dziąsła, w celu poprawy estetyki i funkcji jamy ustnej.
Chirurgia ortognatyczna
Chirurgia ortognatyczna zajmuje się korekcją wad zgryzu oraz deformacji twarzy, wynikających z nieprawidłowego rozwoju kości szczękowych. Zabiegi te są często wykonywane we współpracy z ortodontami i mają na celu poprawę funkcji żucia, mówienia oraz estetyki twarzy. Przykładem może być operacyjne wysunięcie żuchwy lub skrócenie zbyt wydłużonej szczęki górnej.
Leczenie ropni i torbieli
Ropnie i torbiele w jamie ustnej mogą prowadzić do poważnych powikłań, jeśli nie zostaną odpowiednio wcześnie zdiagnozowane i leczone. Ropnie to nagromadzenie ropy wynikające z infekcji, często wokół korzenia zęba, natomiast torbiele to patologiczne przestrzenie wypełnione płynem, które mogą rozwijać się w kościach szczęk lub w tkankach miękkich. Chirurgiczne opracowanie i usunięcie tych zmian jest kluczowe, aby zapobiec dalszym powikłaniom.
Przebieg zabiegów chirurgicznych
Każdy zabieg chirurgiczny wymaga odpowiedniego przygotowania pacjenta, zarówno pod względem diagnostycznym, jak i psychicznym. Kluczowe kroki to:
- Konsultacja – chirurg stomatologiczny przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny, zleca badania diagnostyczne (np. zdjęcia RTG, tomografię komputerową), aby dokładnie ocenić stan jamy ustnej pacjenta.
- Znieczulenie – większość zabiegów chirurgicznych jest przeprowadzana w znieczuleniu miejscowym, co zapewnia pacjentowi komfort i bezbolesność. W przypadku bardziej skomplikowanych procedur, lub gdy pacjent odczuwa silny lęk przed zabiegiem, możliwe jest zastosowanie sedacji lub znieczulenia ogólnego.
- Postępowanie po zabiegu – po zakończeniu zabiegu chirurg zaleca odpowiednie postępowanie pozabiegowe, takie jak unikanie gorących napojów, delikatna higiena jamy ustnej oraz stosowanie zimnych okładów, aby zminimalizować obrzęk. W przypadku bardziej zaawansowanych zabiegów, pacjent może otrzymać leki przeciwbólowe oraz antybiotyki, aby zapobiec infekcjom.
Czym charakteryzuje się dobry chirurg stomatolog
Dobry chirurg stomatologiczny cechuje się nie tylko wysoką wiedzą i doświadczeniem w zakresie zaawansowanych zabiegów, ale także precyzją i dbałością o szczegóły. Kluczowe jest, aby posiadał umiejętność trafnej diagnozy i indywidualnego podejścia do każdego pacjenta. Powinien być biegły w nowoczesnych technikach chirurgicznych, takich jak implantologia, chirurgia zębów mądrości czy regeneracja tkanek, a także umieć przeprowadzać zabiegi minimalnie inwazyjne, co skraca czas rekonwalescencji. Dobry chirurg musi zapewnić pacjentowi komfort i poczucie bezpieczeństwa, jasno wyjaśniając etapy leczenia i instrukcje pozabiegowe. Empatia i umiejętność łagodzenia lęku to również niezwykle istotne cechy, które pomagają pacjentom przetrwać nawet najbardziej stresujące zabiegi.
