Wielu rodziców zastanawia się, w jakim wieku należy po raz pierwszy udać się z dzieckiem do ortodonty. Choć aparat ortodontyczny kojarzy się głównie z wiekiem nastoletnim, w rzeczywistości pierwsza wizyta powinna odbyć się znacznie wcześniej – najlepiej między 6. a 7. rokiem życia, czyli wtedy, gdy pojawiają się pierwsze zęby stałe.
To właśnie na tym etapie rozwoju lekarz ortodonta może ocenić, czy zgryz dziecka rozwija się prawidłowo i czy nie pojawiają się niepokojące symptomy wymagające leczenia lub obserwacji. Z danych Polskiego Towarzystwa Ortodontycznego wynika, że aż 70% dzieci w wieku szkolnym ma wadę zgryzu, a wiele z tych przypadków można by złagodzić lub wyeliminować, gdyby leczenie rozpoczęto odpowiednio wcześnie.
Wczesna diagnoza – klucz do skutecznego leczenia
Wczesna diagnostyka pozwala na wykorzystanie naturalnego potencjału wzrostu dziecka do korekty ustawienia zębów i szczęk. Ortodonta ocenia nie tylko uzębienie, ale także proporcje twarzy, funkcję języka, sposób oddychania i nawyki, takie jak ssanie kciuka czy oddychanie przez usta, które mogą prowadzić do poważnych nieprawidłowości zgryzowych.
W wielu przypadkach możliwe jest zastosowanie prostych aparatów ruchomych lub ćwiczeń mięśniowych, które zapobiegają konieczności późniejszego, bardziej inwazyjnego leczenia. Według badań opublikowanych w czasopiśmie „European Journal of Orthodontics”, dzieci, które rozpoczęły leczenie przed 9. rokiem życia, mają o 40% większe szanse na uniknięcie aparatów stałych w przyszłości.
Objawy, które powinny skłonić do wizyty
Rodzice nie zawsze są świadomi, że pewne objawy mogą świadczyć o problemach ortodontycznych. Do najczęstszych sygnałów, które powinny skłonić do wizyty u ortodonty, należą: zbyt wczesna lub opóźniona utrata zębów mlecznych, widoczne stłoczenia lub szpary między zębami, zgrzytanie zębami, asymetria twarzy, częste oddychanie przez usta, trudności z gryzieniem i żuciem oraz wada wymowy.
Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że aż 80% dzieci z problemami logopedycznymi jednocześnie cierpi na nieprawidłowości zgryzowe, co potwierdza konieczność współpracy ortodonty z logopedą już na wczesnym etapie rozwoju.
Ortodonta a rozwój mowy i oddychanie
Wady zgryzu mają bezpośredni wpływ na sposób mówienia i oddychania dziecka. Przykładowo zgryz otwarty lub tyłozgryz często wiąże się z seplenieniem i problemami z artykulacją głosek dentalizowanych (np. „s”, „z”, „c”, „dz”).
Z kolei oddychanie przez usta, będące często konsekwencją przerośniętego migdałka gardłowego lub nieprawidłowego ułożenia języka, może prowadzić do deformacji łuków zębowych i zaburzeń wzrostu twarzy. Badania wykazują, że dzieci, które oddychają przez usta, aż pięciokrotnie częściej rozwijają wady zgryzu niż dzieci oddychające prawidłowo przez nos. Ortodonta może wcześnie zidentyfikować te problemy i skierować dziecko do odpowiednich specjalistów, takich jak laryngolog, logopeda czy fizjoterapeuta.
Jak przebiega pierwsza wizyta
Pierwsza wizyta u ortodonty to zazwyczaj konsultacja diagnostyczna. Lekarz przeprowadza wywiad z rodzicem, ogląda jamę ustną dziecka, ocenia symetrię twarzy i wykonuje niezbędne badania – m.in. zdjęcie pantomograficzne oraz, w razie potrzeby, zdjęcie cefalometryczne.
Coraz częściej korzysta się także ze skanów 3D zamiast tradycyjnych wycisków. Na podstawie zebranych danych ortodonta ocenia, czy leczenie powinno być rozpoczęte natychmiast, czy też wystarczy dalsza obserwacja i kontrola rozwoju zgryzu. Według statystyk Polskiego Towarzystwa Ortodontycznego ponad 40% dzieci, które trafiają do ortodonty przed ukończeniem 8. roku życia, nie wymaga od razu aparatu, ale zyskuje ogromne korzyści z regularnego monitorowania.
Profilaktyka ortodontyczna
Regularne wizyty kontrolne u ortodonty to nie tylko leczenie, ale również skuteczna profilaktyka. Wczesne wykrycie nieprawidłowości pozwala zapobiec ich pogłębianiu się i ogranicza czas oraz koszt leczenia w późniejszych latach.
Ortodonta może zaproponować działania zapobiegawcze – takie jak eliminacja szkodliwych nawyków, ćwiczenia mięśniowe czy aparat czynnościowy wspierający rozwój szczęki. Dzięki takiemu podejściu możliwe jest uniknięcie nie tylko konieczności leczenia aparatami stałymi, ale także zabiegów chirurgicznych w wieku dorosłym. Światowa Federacja Ortodontyczna podkreśla, że najefektywniejsze i najbardziej opłacalne leczenie ortodontyczne to takie, które rozpoczyna się w dzieciństwie.
Czytaj też: 7 ważnych cech dobrego ortodonty
Czytaj też: Co robi ortodonta na pierwszej wizycie
Czytaj też: Czym zajmuje się ortodonta
Dentistree - Ortodoncja Dziecięca
ul. Oś Królewska 18 lok. U2
02-972 Warszawa – Wilanów
Skontaktuj się
