Utrata zęba to nie tylko problem estetyczny. Po ekstrakcji kość wyrostka szybko się przebudowuje: w ciągu pierwszych 6 miesięcy przeciętna utrata szerokości wynosi ok. 3–5 mm, a wysokości 1–2 mm. To jeden z powodów, dla których coraz częściej rozważa się implantację natychmiastową — czyli wszczepienie implantu bezpośrednio do świeżego zębodołu. Alternatywą jest implantacja odroczona, wykonywana po wstępnym wygojeniu (najczęściej po 8–12 tygodniach lub 3–6 miesiącach, zależnie od sytuacji).
Skuteczność w liczbach
Obie metody charakteryzują się wysokimi wskaźnikami przeżycia. W obserwacjach kilkuletnich przeżywalność implantów natychmiastowych najczęściej mieści się w przedziale 95–98%, a odroczonych 96–99% u ogólnie zdrowych, niepalących pacjentów i przy zachowaniu protokołów aseptycznych. Różnice te zazwyczaj nie są istotne klinicznie, jeśli spełnione są warunki stabilnej pierwotnej stabilizacji i odpowiedniego zarządzania tkankami miękkimi oraz twardymi. Utrata brzeżnej kości w pierwszym roku po obciążeniu oscyluje zwykle poniżej 1 mm dla obu strategii, a dalsza roczna utrata jest niewielka.
Kiedy „natychmiast” ma sens
Implantacja natychmiastowa skraca całkowity czas leczenia o kilka miesięcy, ogranicza liczbę zabiegów i pomaga utrzymać profil tkanek miękkich. Aby była przewidywalna, konieczne są: dobra higiena, brak ostrego stanu zapalnego w zębodole, co najmniej 3–4 ściany kostne oraz możliwość uzyskania stabilizacji pierwotnej (najczęściej moment wkręcania ≥ 35 Ncm lub ISQ w zakresie ok. 65–70). Jeśli między implantem a ścianą zębodołu pozostaje szczelina > 1,5–2 mm, standardem jest wypełnienie jej biomateriałem i założenie membrany, co zmniejsza ryzyko zapadania się tkanek. W odcinku estetycznym częściej stosuje się tymczasową koronę bez kontaktu w zgryzie, która podtrzymuje brodawki i kształt dziąsła.
Kiedy lepiej odroczyć
Odroczenie jest bezpieczniejszą ścieżką przy aktywnym zakażeniu, znacznych ubytkach blaszki policzkowej (szczególnie < 1 mm), cienkim biotypie dziąseł, bruksizmie lub gdy nie można uzyskać stabilizacji pierwotnej. W takich sytuacjach najpierw wykonuje się zachowanie zębodołu lub augmentację kości, a implant wszczepia po wstępnym wygojeniu. Choć terapia trwa dłużej, pozwala przewidywalnie odbudować brakujące tkanki i zredukować ryzyko recesji w strefie uśmiechu.
Estetyka tkanek - o co toczy się gra
Kluczem do satysfakcji pacjenta jest linia dziąsła i wypełnienie brodawek. W implantacji natychmiastowej zachowanie blaszki policzkowej i kształtowanie profilu wyłaniania już w dniu zabiegu sprzyjają korzystnej architekturze tkanek. Jednocześnie to właśnie w tej metodzie rośnie ryzyko recesji, jeśli fizjologia i anatomia nie są sprzyjające. W odroczonej — estetykę buduje się etapowo: augmentacja → implant → formowanie dziąsła. Obie drogi mogą dawać porównywalny efekt końcowy, ale natychmiastowa wymaga większej dyscypliny planowania.
Odczucia pacjentów i gojenie
W badaniach ankietowych pacjenci częściej wskazują na krótszy czas leczenia i szybszy powrót do komfortu przy implantacji natychmiastowej. Ból pooperacyjny oceniany jest zwykle jako łagodny do umiarkowanego w obu protokołach i ustępuje w ciągu 2–3 dni. Obciążenie natychmiastowe (tymczasowa korona tego samego dnia) jest możliwe przy bardzo dobrej stabilizacji — poprawia estetykę i komfort, ale wymaga ścisłego przestrzegania zaleceń (brak kontaktów zwarciowych, miękka dieta).
Czynniki ryzyka, o których warto pamiętać
Palenie, nieleczona choroba przyzębia, niekontrolowana cukrzyca, bruksizm i słaba higiena wyraźnie zwiększają ryzyko niepowodzeń, niezależnie od wybranego protokołu. W odcinku przednim cienka blaszka policzkowa i cienki biotyp dziąseł to czynniki szczególnie sprzyjające recesji. W takich sytuacjach rozważa się augmentację kości oraz zabiegi na tkankach miękkich (np. przeszczep łącznotkankowy) już na etapie planowania.
Jak wygląda proces krok po kroku
- Diagnostyka CBCT i planowanie cyfrowe — ocena objętości kości i pozycji przyszłej korony.
- Atraumatyczna ekstrakcja — zachowanie ścian zębodołu.
- Wszczepienie — natychmiastowe w zębodół lub odroczone po wygojeniu/augmentacji.
- GAP filling i stabilizacja tkanek — gdy przerwa > 1,5–2 mm.
- Tymczasowa korona lub śruba gojąca — kształtowanie profilu wyłaniania.
- Ostateczna odbudowa — zwykle po 8–12 tygodniach (natychmiastowa) lub po zakończonym gojeniu w protokole odroczonym.
Co z kosztami i czasem?
Implantacja natychmiastowa często oznacza mniej wizyt i krótszy harmonogram, choć bywa łączona z dodatkowymi materiałami (biomateriały, membrany, korona tymczasowa). W odroczonej rośnie liczba etapów i czasu między nimi, ale niekiedy to właśnie ta droga zmniejsza ryzyko powikłań i koszt ewentualnych korekt estetycznych.
Najkrótsza odpowiedź na dylemat
Jeśli warunki anatomiczne są sprzyjające, a celem jest szybka estetyka - implantacja natychmiastowa daje bardzo dobre, udokumentowane wyniki na poziomie ~95–98% przeżycia. Gdy brakuje kości, występuje stan zapalny lub kluczowa jest maksymalna przewidywalność tkanek — rozsądniej wybrać protokół odroczony z etapową odbudową. W obu strategiach o sukcesie decyduje precyzyjna diagnostyka, doświadczenie operatora i współpraca pacjenta.
Chirurgia Stomatologiczna w Dentistree
ul. Oś Królewska 18 lok. U2
02-972 Warszawa – Wilanów
Skontaktuj się
