Leczenie kanałowe, choć przez wielu pacjentów budzi obawy, to dziś jedna z najbardziej rutynowych i skutecznych procedur stomatologicznych. Dzięki postępowi technologii, nowoczesnym narzędziom i pracy w powiększeniu – leczenie endodontyczne może uratować ząb, który jeszcze kilkanaście lat temu byłby przeznaczony do usunięcia.
Dla wielu pacjentów „kanałówka” to pojęcie otoczone mitami. Dlatego dziś wyjaśniamy dokładnie, jak wygląda leczenie kanałowe - krok po kroku.
Dlaczego wykonuje się leczenie kanałowe?
Leczenie kanałowe (endodontyczne) jest konieczne, gdy dojdzie do zapalenia lub martwicy miazgi zębowej, czyli tkanki znajdującej się wewnątrz zęba. Miazga zawiera naczynia krwionośne, nerwy i tkankę łączną, odpowiadając za odżywienie i reakcje bólowe zęba. Gdy do wnętrza zęba przedostają się bakterie – na przykład przez głęboką próchnicę – rozwija się stan zapalny, który może prowadzić do silnego bólu, obrzęku i powikłań w obrębie kości.
Jeśli nie podejmie się leczenia, może dojść do powstania ropnia, torbieli lub zapalenia tkanek okołowierzchołkowych. W skrajnych przypadkach nieleczony ząb może stać się ogniskiem zakażenia dla całego organizmu.
Według danych Światowej Federacji Dentystycznej (FDI), nawet 22% dorosłych na świecie przeszło przynajmniej jedno leczenie kanałowe, a w krajach rozwiniętych odsetek ten przekracza 35%. W Polsce wykonuje się rocznie ponad 3 miliony zabiegów endodontycznych, a liczba ta rośnie z każdym rokiem.
Jak wygląda leczenie kanałowe - krok po kroku?
Wywiad i diagnostyka
Wszystko zaczyna się od dokładnego badania i diagnostyki. Lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem, bada ząb klinicznie, wykonuje testy żywotności miazgi oraz zdjęcie rentgenowskie (RTG). W skomplikowanych przypadkach może zlecić tomografię CBCT – trójwymiarowe obrazowanie zęba i struktur korzeniowych.
Celem diagnostyki jest określenie liczby kanałów, ich kształtu i długości, a także stanu otaczających tkanek.
Znieczulenie miejscowe
Nowoczesna endodoncja zawsze odbywa się w znieczuleniu, dzięki czemu zabieg jest bezbolesny. Nawet w przypadku silnego zapalenia, stosuje się skuteczne środki znieczulające miejscowo, by pacjent czuł się komfortowo.
Izolacja pola zabiegowego – koferdam
Aby zapewnić sterylność i ochronić przed dostępem śliny oraz bakterii z jamy ustnej, ząb otacza się specjalną gumową osłoną – koferdamem. To standard w nowoczesnej endodoncji, który znacząco poprawia skuteczność leczenia.
Otworzenie komory zęba i usunięcie miazgi
Lekarz opracowuje dostęp do wnętrza zęba – usuwa próchnicę i otwiera komorę, gdzie znajduje się miazga. Następnie, przy użyciu narzędzi ręcznych lub maszynowych, usuwa całą zakażoną miazgę z kanałów korzeniowych.
Na tym etapie zabieg odbywa się pod powiększeniem – zazwyczaj z użyciem mikroskopu endodontycznego, który umożliwia dokładne zlokalizowanie kanałów, w tym tzw. dodatkowych lub trudno dostępnych odgałęzień.
Opracowanie i płukanie kanałów
Po usunięciu miazgi kanały są opracowywane – poszerzane i kształtowane przy pomocy narzędzi rotacyjnych. Jednocześnie prowadzi się intensywne płukanie kanałów płynami dezynfekującymi, m.in. podchlorynem sodu, który eliminuje bakterie i resztki organiczne.
Płukanie może być wspomagane ultradźwiękami lub laserem, co zwiększa skuteczność usuwania biofilmu bakteryjnego.
Pomiar długości kanału – endometr
Precyzyjne określenie długości każdego kanału jest kluczowe. W tym celu stosuje się endometry – elektroniczne urządzenia, które pomagają wyznaczyć długość roboczą kanału z dokładnością do dziesiątych części milimetra.
Wypełnienie kanałów
Po opracowaniu i osuszeniu, kanały są szczelnie wypełniane materiałem biokompatybilnym – najczęściej gutaperką w połączeniu z uszczelniaczem. Ma to zapobiec ponownemu zakażeniu i zabezpieczyć ząb na długie lata.
Odbudowa zęba
W zależności od stopnia zniszczenia zęba, odbudowa może być wykonana na kilka sposobów:
-
bezpośrednio materiałem kompozytowym,
-
z użyciem wkładu koronowo-korzeniowego,
-
za pomocą korony protetycznej, gdy ząb jest bardzo osłabiony.
Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Endodontycznego, aż 60–70% leczonych kanałowo zębów wymaga późniejszej odbudowy protetycznej, aby zapewnić im długoterminową funkcję i wytrzymałość.
Ile trwa leczenie kanałowe?
Czas trwania leczenia zależy od liczby kanałów (np. ząb trzonowy może mieć nawet 4–6 kanałów), stanu zapalnego i anatomii zęba. Prosty przypadek może być wykonany podczas jednej wizyty (ok. 60–90 minut), ale bardziej skomplikowane przypadki wymagają 2–3 wizyt.
W gabinetach specjalistycznych z mikroskopem, leczenie wielokanałowego zęba najczęściej odbywa się w jednej dłuższej sesji, co jest wygodne dla pacjenta i ogranicza ryzyko reinfekcji.
Skuteczność leczenia kanałowego
Dzięki nowoczesnym technikom i sprzętowi, skuteczność leczenia kanałowego sięga dziś ponad 90%, jeśli zabieg wykonany jest prawidłowo i zgodnie z procedurami. Niestety, leczenie wykonane niedokładnie (np. bez odnalezienia wszystkich kanałów) niesie ze sobą ryzyko powikłań – takich jak przewlekłe stany zapalne czy konieczność powtórnego leczenia (tzw. reendo).
Badania opublikowane w „Journal of Endodontics” wskazują, że zęby leczone kanałowo mogą przetrwać w jamie ustnej nawet 15–20 lat, a przy odpowiedniej higienie – znacznie dłużej.
Endodoncja w Dentistree Warszawa
ul. Oś Królewska 18 lok. U2
02-972 Warszawa – Wilanów
Skontaktuj się
